Strona główna

Berlin

Berlin – stolica, siedziba rządu Republiki Federalnej Niemiec. Największe miasto Niemiec, na prawach kraju związkowego. Zajmuje powierzchnię ok. 892 km², zamieszkuje je 3,4 mln osób. Jest trzecim największym (po Londynie i Paryżu) miastem w Unii Europejskiej.

Berlin jest podzielony na dwanaście okręgów administracyjnych. Przez przestrzeń miejską przepływają m.in. rzeki Sprewa i Hawela, a ponadto znajduje się wiele jezior i zatok, w tym największe Müggelsee.

Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z 1237. Berlin pełnił rolę historycznej stolicy BrandenburgiiPrusCesarstwa NiemieckiegoRepubliki Weimarskiej i III Rzeszy. Po 1945 wschodnia część miasta była stolicą Niemieckiej Republiki Demokratycznej, natomiast pozostała tworzyła Berlin Zachodni – otoczona murem (od 1961) enklawa na terenie NRD. Po zjednoczeniu Niemiec w 1990 Berlin został ponownie stolicą Niemiec, siedzibą prezydenta (od 1994), niemieckiego Bundestagu (od 1999) i Bundesratu (od 2000).

Berlin jest jedną z ważniejszych w Europie metropolii globalnych, ponadto ważnym węzłem komunikacyjnym Niemiec i Europy, zarówno kolejowym, lotniczym i drogowym. Ważny ośrodek naukowy, kulturalny i artystyczny.

Moskwa

Moskwa– stolica Rosji i największe miasto tego kraju. Jest także największym miastem Europy, liczącym 12,1 mln mieszkańców (stan na 1 stycznia 2014), przy czym cała aglomeracja liczy 15,512 mln mieszkańców (2012). Jeden z najważniejszych ośrodków politycznych, gospodarczych, kulturowych, religijnych, finansowych, edukacyjnych, komunikacyjnych oraz turystycznych Rosji.

Moskwa jest siedzibą najwyższych władz państwowych Rosji w tym: prezydentaparlamentu (Dumy Państwowej i Rady Federacji) oraz rządu. W przeszłości miasto było stolicą: Księstwa Moskiewskiego (1213-1328), Wielkiego Księstwa Moskiewskiego (1328-1547), Carstwa Rosyjskiego (1547-1712), Rosji Radzieckiej (1917-1922) i Związku Radzieckiego(1922-1991). Moskwa jest także stolicą Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Znajduje się tu ponad 600 świątyń różnych wyznań, w tym Cerkiew Chrystusa Zbawiciela – największa na świecie cerkiew prawosławna, a także Monaster Daniłowski – siedziba patriarchy Moskwy i całej Rusi. Podczas II wojny światowej Moskwa jako jedyna stolica europejska odparła ataki niemieckie uzyskując tytuł „miasta-bohatera”.

Miasto jest obecnie jednym z najważniejszych ośrodków finansowych świata. W rankingu miast światowych pod względem kosztów życia Moskwa zajęła w 2006 pierwsze miejsce jako najdroższe miasto świata, w 2009 była trzecia. W rankingu miast światowych miesięcznika „Forbes” Moskwa zajęła w 2011 po raz kolejny z rzędu pierwsze miejsce pod względem liczby zamieszkujących ją miliarderów (79 osób). Wcześniej, w 2009, w rankingu tym przejściowo z pierwszego spadła na trzecie miejsce.

W 1990 historyczne centrum miasta (Kreml oraz plac Czerwony wraz z nawiązującymi do nich obiektami) zostało wpisane na Listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Oslo

Oslo– stolica i największe miasto Norwegii, gmina na prawach okręgu oraz siedziba władz sąsiedniego okręgu Akershus. Oslo jest położone na południowym wschodzie kraju, w środkowej części regionu Østlandet, u ujścia rzek LysakerAkerAlna i Gjersjø oraz kilku mniejszych cieków do zatoki Oslofjorden. Miasto Oslo liczy w swoich granicach administracyjnych 647 676 mieszkańców (2015), podczas gdy obszar zurbanizowany Oslo, obejmujący także tereny sąsiednich gmin, 942 084 mieszkańców (2014). Miasto zajmuje powierzchnię 454,03 km², a obszar zurbanizowany — 266,16 km².

Oslo jest wzmiankowane w Heimskringli, według której zostało założone w 1048 przez Haralda III Surowego. Siedzibą królów norweskich stało się w 1299. Silnie dotknięte najpierw przez wybuch epidemii czarnej śmierci w 1350, a następnie przez wielki pożar w 1352, miasto i cały kraj uległy stopniowej marginalizacji po wejściu w 1380 w unię personalną i późniejszejaneksji Norwegii przez Danię w 1536. Po pożarze w 1624 miasto zostało lokowane ponownie pod nazwą Christiania przez Chrystiana IV. Przejściowo opanowane przez Szwedów w czasie III wojny północnej. W XIX wieku weszło w okres prosperity, stając się największym miastem Norwegii, a w 1905 roku potwierdzając swój stołeczny status w ramach niepodległego królestwa. W 2011 roku centrum miasta było jednym z celów ataku terrorystycznego, w którym zginęło osiem osób, a ponad dwieście zostało rannych.

Aglomeracja Oslo skupia ponad ¼ całej populacji Norwegii, a samo miasto jest najważniejszym ośrodkiem gospodarczym, naukowym, administracyjnym i kulturalnym kraju. Zostało sklasyfikowane jako metropolia globalna klasy beta. Stanowi ważny węzeł w komunikacji drogowej, kolejowej, morskiej i lotniczej.

W języku polskim nazwa Oslo jest nieodmienna.

 

Ateny

Ateny– stolica i największe miasto Grecji. Jeden z najważniejszych ośrodków turystycznych Europy z zabytkami kultury antycznejAteny leżą w administracji zdecentralizowanej Attyka, w regionie Attyka, w jednostce regionalnej Ateny-Sektor Centralny, w gminie AtenyAteny zbudowano na twardym, lecz aktywnym sejsmicznie górotworze skał osadowych, przedzielonym trzema uskokami tektonicznymi, toteż od lat 30. XX wieku w budownictwie obowiązują technologie antysejsmiczne. Po ostatnim silnym trzęsieniu ziemi, które miało miejsce w 1999 r., przepisy te zaostrzono, obejmując nimi także remonty starszych budynków. Dodatkową przeszkodę geologiczną oraz pułapkę prawną i ekonomiczną stanowią dla budownictwa powszechnie odkrywane w trakcie prac budowlanych fundamenty kolejnych, nieznanych wcześniej budowli starożytnych.

Budapeszt

Budapeszt – stolica i największe miasto Węgier, położone w północnej części kraju, nad Dunajem. Formalnie stworzony został w latach 1872-73 z trzech połączonych ze sobą miast: Budy i Óbudyna prawym brzegu Dunaju oraz Pesztu – na lewym (geograficznie –Średniogórze Północnowęgierskie i Wielka Nizina Węgierska).

Budapeszt to jedna z najważniejszych metropolii Europy Środkowej a także 8. najludniejsze miasto wśród stolic Europy[4]. Stanowi wielki ośrodek kulturalny (biblioteka narodowa, liczne muzeagalerieteatryopera) i naukowy (Akademia Nauk,uniwersytet (od 1635), politechnika (od 1782), Akademia Sztuk Pięknych, wiele innych uczelni i instytutów badawczych). Jest też ważnym centrum turystycznym i uzdrowiskowym (kompleksy balneologiczne).

Budapeszt jest uznawany za metropolię globalną. Obecny kształt terytorialny przybrał w roku 1950, gdy przyłączono do niego 23 okoliczne miejscowości, dzięki czemu obszar miasta zwiększył się 2,5 raza, zaś ludność – 1,5 raza. Dzisiejszy Budapeszt jest podzielony na 23 dzielnice z własnymi zarządami. Całym miastem zarządza Samorząd Stołeczny.

Więcej artykułów…

  1. Rzym
  2. Paryż
  3. Los Angeles
  4. Nowy Jork